„Kości i stawy też rolnika sprawy” to jedna z kampanii prewencyjnych Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, której celem jest zwrócenie uwagi na przyczyny chorób urazów układu mięśniowo-szkieletowego, które poza dolegliwościami zwiększają ryzyko wypadku przy pracy rolniczej. Dolegliwości bólowe kręgosłupa, drętwienie kończyn, ograniczenie możliwości ruchowych u rolników spowodowane są przede wszystkim przeciążeniem układu ruchu, wynikającym ze specyfiki prac w gospodarstwie rolnym. Dźwiganie dużych ciężarów, częste pochylanie, długotrwałe przebywanie w wymuszonej, niewygodnej pozycji ciała, oddziaływanie wibracji ogólnych na kierowców ciągników i maszyn samobieżnych, przebywanie w niskich temperaturach otoczenia, to niektóre przyczyny dolegliwości układu ruchu u rolników. Problemy zdrowotne kręgosłupa mogą być wywołane przez nagłe, gwałtowne i szybkie ruchy człowieka, szarpnięcia przez zwierzęta, przewlekły stres zwiększający napięcie mięśni oraz wykonywanie prac niedostosowanych do stanu zdrowia rolnika, przekraczających możliwości adaptacyjne organizmu. Na dolegliwości mięśniowo-szkieletowe najbardziej narażeni są rolnicy posiadający małe gospodarstwa rolne, w których większość prac nadal wykonuje się ręcznie. Profilaktyka chorób kręgosłupa rolników to przede wszystkim ograniczenie ciężkich prac fizycznych w gospodarstwie rolnym oraz uświadomienie zagrożeń wynikających z niewłaściwych nawyków i metod pracy. Sposób wykonywania codziennych czynności decyduje o obciążeniu kręgosłupa, a w konsekwencji o zdrowiu człowieka.
Sposoby zapobiegania występowaniu dolegliwości układu ruchu:
* ograniczenie dźwigania dużych ciężarów, m.in. poprzez stosowanie urządzeń wspomagających, tj. wózków i taczek, wind, krążków linowych, lewarków itd., dzielenie ciężaru na mniejsze ładunki, zakup materiałów w mniejszych opakowaniach, zapewnienie sobie pomocy drugiej osoby;
* redukcja czynności zginania się, skręcania i sięgania, m. in. poprzez przechowywanie często używanych rzeczy na wysokości pasa, rozmieszczenie narzędzi i sprzętu tak, by były łatwo dostępne, np. poprzez dopasowanie wysokości stołu warsztatowego do swego wzrostu (do pasa), stawianie stopy w kierunku, w którym przenosi się ładunek;
* stosowanie odpowiednich technik podnoszenia i przenoszenia – podnoszenie ciężarów na zgiętych w kolanach nogach, z wyprostowanym tułowiem, najlepiej w obu rękach, jak najbliżej ciała, lekkie odchylenie kręgosłupa podczas przenoszenia ciężkiego przedmiotu;
* unikanie przemęczenia mięśni – stosowanie częstych przerw w pracy, zmienianie rodzaju zajęcia w ciągu dnia pracy, przyjmowanie prawidłowej pozycji ciała, stosowanie stołków przy pracach wymagających kucania.
„Lepiej zapobiegać niż leczyć”. Eliminując zagrożenia zyskujemy zdrowie, a przede wszystkim bezpieczne miejsce do pracy i życia.
